บทความนี้ใช้ข้อมูลจาก ZocialEye by Wisesight เก็บข้อมูลในช่วงวันที่ 14 เม.ย. – 30 เม.ย. 65 ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://wisesight.com/zocialeye

ชวนดูแรงกระเพื่อมของสังคมหลัง ‘มิลลิ ดนุภา’ จุดกระแส #ข้าวเหนียวมะม่วง บนโลกโซเชียลมีเดีย

เช้าวันที่ 17 เมษายน 2565 ศิลปินแรปเปอร์ชื่อดังอย่าง ‘มิลลิ ดนุภา’ ได้ขึ้นแสดงบนเวทีระดับโลกอย่าง Coachella 2022 ในนามของค่ายเพลงชื่อดัง 88rising พร้อมจัดเต็มแสดงโชว์เพลงของตัวเองพร้อมพาขนมไทยอย่าง ‘ข้าวเหนียวมะม่วง’ ขึ้นไปกินบนเวที

ปลุกกระแส #ข้าวเหนียวมะม่วง ให้พุ่งขึ้นรุนแรง จนเกิดการพูดถึงข้าวเหนียวมะม่วงในหลายมุมมอง วันนี้เราจะพามาดูกระแส #ข้าวเหนียวมะม่วง ที่กลายเป็นไวรัลในชั่วข้ามคืน จนหลายคนรวมถึงรัฐบาลเองมองเป็นตัวแทนของ Soft Power ที่น่าจับตามอง แต่สิ่งนี้จะเป็น Soft Power ที่ประสบความสำเร็จได้จริงแค่ไหน หรือจะเป็นเพียงแค่กระแสชั่วคราวที่คนพูดถึงแล้วก็หายไป?

จากกระแสออนไลน์ สู่การสนับสนุนบนโลกความเป็นจริง

กระแส ข้าวเหนียวมะม่วง เป็นปรากฏการณ์ไวรัลครั้งประวัติศาสตร์ที่ส่งผลกระทบไม่ใช่แค่ในโลกออนไลน์ แต่ยังส่งผลถึงเศรษฐกิจและการรับช่วงต่อของรัฐบาล โดยเฉพาะ ข้าวเหนียวมะม่วง ในฐานะของเครื่องมือทางการทูตวัฒนธรรม ที่หลายคนเรียกติดปากว่าเป็นส่วนหนึ่งของ ‘Soft Power’ นิยามของเครื่องมือทางการทูตที่รัฐมุ่งหวังที่จะสร้างอิทธิพลในการตัดสินใจของรัฐหรือผู้คนของรัฐอื่นผ่านเครื่องมือที่ไม่ใช่อาวุธ หรือการขมขู่ด้วยความก้าวร้าว แต่ใช้วัฒนธรรม เช่น อาหาร ประเพณี หรือสื่อต่างๆ เป็นเครื่องมือในการโน้มน้าวแทน

แน่นอนว่ามิลลิเองไม่ได้มุ่งหวังให้การกินข้าวเหนียวมะม่วงของตัวองบนเวทีนั้นจะต้องสร้างแรงกระเพื่อมในระดับที่ใหญ่ขนาดนี้ แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าการที่มีศิลปินคนไทย นำสินค้าทางวัฒนธรรมขึ้นชื่ออย่าง ข้าวเหนียวมะม่วง ขึ้นไปบนเวทีนั้นได้สร้างแรงเสียดทานให้กับหน่วยงานที่พยายามผลักดันวัฒนธรรมไทยอย่างแข็งขันมาตลอดโดยเฉพาะรัฐบาลไทย จนถึงขนาดที่รัฐต้องออกมาสนับสนุนและยกข้าวเหนียวมะม่วง เป็น Soft Power อย่างจริงจัง

แต่สิ่งที่สำคัญกว่านั้นคือ แล้วกระแสข้าวเหนียวมะม่วง จะสามารถเป็น Soft Power ได้จริงหรือไม่?

ณ ตอนนี้เราคงหาคำตอบในช่วงระยะสั้นไม่ได้ชัดเจนนัก แต่ในระยะที่ผ่าน จากการลองขุดลึกลงไปดูการพูดถึง #ข้าวเหนียวมะม่วง ในโลกโซเชียล ผ่านเครื่องมือ ZocialEye กลับพบว่าคนไทยพูดถึง #ข้าวเหนียวมะม่วง ได้ไม่นานมากนัก

ช่วงวันที่ 14 เม.ย. – 30 เม.ย. ที่ผ่านมา พบว่า ข้อความ 74.25% จากทั้งหมดถูกพูดถึงในช่วงเพียง 4 วันหลังจากเกิดกระแส (วันที่ 17-20 เม.ย.) เท่านั้น และกระแสนี้กลับค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ 

แต่โดยรวมแล้วกระแสข้าวเหนียวมะม่วงถูกพูดถึงมากที่สุดบน Facebook (กว่า 40,718 ข้อความ) ตามมาด้วย Twitter (17,828 ข้อความ) และ Instagram (10,559 ข้อความ) 

Timeline

เช้าวันที่ 17 เมษายน 2565 ศิลปินแรปเปอร์ชื่อดังอย่าง ‘มิลลิ ดนุภา’ ได้ขึ้นแสดงบนเวทีระดับโลกอย่าง Coachella 2022 ในนามของค่ายเพลงชื่อดังอย่าง 88rising พร้อมจัดเต็มแสดงโชว์เพลงของตัวเองพร้อมพาขนมไทยอย่าง ‘ข้าวเหนียวมะม่วง’ ขึ้นไปกินบนเวที ปลุกกระแส #ข้าวเหนียวมะม่วง ให้พุ่งขึ้นรุนแรง จนเกิดการพูดถึงข้าวเหนียวมะม่วงในหลายมุมมอง

17 เมษายน 2565 หลังการแสดงจบ

ครั้งแรกที่มีกระแส ข้าวเหนียวมะม่วง ในมุมมองของ  Soft Power เกิดจาดทวิตเตอร์ของ ‘ป๋าเต็ด ยุทธนา บุญอ้อม’ ที่ออกมาพูดถึงการโชว์ของมิลลิว่าเป็น ‘Soft Power ของจริง’ แถมยังชวนคนมากินข้าวเหนียวมะม่วงที่เมืองไทย จนเกิดเป็นกระแสฮือฮาทั่วประเทศ

นี่แหละ Soft Power ของจริง โชว์พาร์ทของมิลลิ ใน Coachella ดีมาก ดีแบบที่เราร่วมภูมิใจกับเธอได้เลย เธอยังคงเป็นตัวเอง แคแรคเตอร์ขี้เล่นแต่เก่งทุกอย่างทั้งร้อง เต้น แรพ ได้โชว์หมด ในเวลาแค่ไม่กี่นาที แถมยังชวนคนมากินข้าวเหนียวมะม่วงที่เมืองไทยอีกด้วย #MILLILiveatCoachella pic.twitter.com/uNztS07jOD

— ป๋าเต็ด Yuthana Boonorm (@ted6104) April 17, 2022

จากนั้นสื่อและเพจชื่อดัง เริ่มตีข่าวมิลลิควบคู่กับ #ข้าวเหนียวมะม่วง และ #SoftPower มาตามๆ กัน โดยเฉพาะบน Facebook ที่หลายโพสต์ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากด้วยยอด Engagement หลักแสน

เพจ CatDumb โพสต์ประโยคเด็ดในเพลงของมิลลิบนเวที Coachella (221,379 Engagement)

สำนักข่าวออนไลน์ Workpoint TODAY ย้อนอดีตบทสัมภาษณ์ของมิลลิก่อนที่จะขึ้นเวที Coachella (23,1757 Engagement)

Polyplus โพสต์วิดีโอการแสดงสดของมิลลิ (160,463 Engagement)

18 เมษายน 2565

ภายใน 1 วัน กระแสการกินข้าวเหนียวมะม่วงในประเทศไทยเพิ่มขึ้น จนสวนมะม่วงต้องสั่งออเดอร์เพิ่ม 4 ตัน ข่าว Workpoint 23 ตีข่าวแรงกระเพื่อมของมิลลิ ที่ทำให้ออร์เดอร์มะม่วงพุ่งขึ้น หลังเกิดปัญหามะม่วงล้นตลาดเมื่อไม่กี่วันก่อนหน้านี้

19 เมษายน 2565

รัฐบาลออกมารับลูก ยกมิลลิเป็นศิลปินที่ร่วมผลักดัน Soft Power ผ่านการกินข้าวเหนียวมะม่วง

เพจสรยุทธ สุทัศนะจินดา กรรมกรข่าว เสนอข่าวโฆษกรัฐบาลแถลงสนับสนุน Soft Power ของมิลลิ ตามนโยบายนายกฯ

โลกทวิตเตอร์ Tweet ของ Account @hibrogsv7 แชร์วิดีโอที่มิลลิ ป้อนข้าวเหนียวมะม่วงให้ Bibi ศิลปินร่วมค่าย ทำให้ยอดคนสนใจยังคงพุ่งแรง มีคน Retweet กว่า 129,900 Retweet

Milli ให้ bibi ชิมข้าวเหนียวมะม่วง ดูรีแอคดิ่ 5555555555555 อย่างน่ารัก pic.twitter.com/vqreXGlyo0

— ยามหน้าตึกทีมหวัง (@hibrogsv7) April 19, 2022

20 เมษายน 2565

หลังจากข้าวเหนียวมะม่วงขายดี ‘มิลลิ’ ออกมาโพสต์เตือนแม่ค้าไม่ให้ขึ้นราคาข้าวเหนียวมะม่วง เนื่องจากมีกระแสข่าวที่มีบางร้านขึ้นราคาเพราะความต้องการสูง

ศิลปิน ดารา เริ่มออกมาจับกระแสเทรนด์ #ข้าวเหนียวมะม่วง ทั้งโพสต์ภาพกิน Cover เพลง หรือแต่งตัวในธีมข้าวเหนียวมะม่วง โดยเฉพาะบน Instagram

21 – 28 เมษายน 2565 หลังกระแสเริ่มต้นประมาณ 1 อาทิตย์

อาจเป็นเพราะต้องใช้เวลาถ่ายทำ Youtuber ช่องดัง เริ่มหันมาออกคอนเทนต์เกี่ยวกับข้างเหนียวมะม่วง ไม่ว่าจะเป็น ข้าวเหนียวมะม่วงที่แพงที่สุด หรือ ถ้าข้าวเหนียวมะม่วงไม่ราดกะทิ จะราดด้วยอะไร? เป็นการปิดท้ายกระแสข้าวเหนียวมะม่วงที่ยังเรียกยอก View ได้ไม่น้อยทีเดียว

สุดท้ายแล้ว เราก็ไม่รู้ว่ากระแสนี้จะดับไปแล้วหรือไม่ หรืออาจะมีการยกประเด็นนี้กลับมาพูดถึงกันอีกครั้ง แต่ต้องยืนยันแน่นอนว่ากระแส ข้าวเหนียวมะม่วง ได้สร้างปรากฏการณ์ทั้งบนโลกออนไลน์และโลกความเป็นจริงได้อย่าน่าทึ่งเลยทีเดียว โดยเฉพาะกับคนไทยหลายคนที่คงสั่งซื้อข้าวเหนียวมะม่วงมากินตามกระแสกันรัวๆ ที่ได้สร้างรายได้มหาศาลให้กับเกษตรกรไทยไปอีกทาง…