มันเริ่ดเลยล่ะ! 🔥

ปี 2025 ถือเป็นอีกปีหมุดหมายสำคัญในประวัติศาสตร์ของชาว LGBTQ+ เมื่อสมรสเท่าเทียมได้รับการเดบิวต์อย่างเป็นทางการในวันที่ 23 มกราคมที่ผ่านมา 🎉 เพื่อร่วมเฉลิมฉลองโมเมนต์สุดปังนี้ Punch Up ชวนมาส่องผลงาน Data Visualization เริ่ดๆ ที่สะท้อนแง่มุมที่หลากหลายของ LGBTQ+ ตั้งแต่เรื่องจริงจังหน่อยอย่างสิทธิทางการเมืองไปจนถึงอะไรป๊อบๆ จอยๆ อย่างหนัง เพลง ซีรีส์ และ Drag!

เพราะความหลากหลายทางเพศไม่ควรถูกจำกัดอยู่แค่ในเดือน Pride Month  🏳️‍🌈

ไม่รอช้า มาเริ่มกันที่ผลงาน Data Viz ที่นำเสนอมุมมองด้านสิทธิของ LGBTQ+ ทั่วโลกกันก่อน …

 

💍 Pride Around the World: A Journey Through Love, Law & Acceptance โดย Neoris Spain

มาถึงปี 2025 มี 38 ประเทศทั่วโลกที่สมรสเท่าเทียมถูกกฎหมาย ซึ่งในไทยหลังจากผ่านการต่อสู้ในสภามาอย่างยาวนานจนที่สุดสมรสเท่าเทียมก็เดบิวต์อย่างเป็นทางการ 🏳️‍🌈 ผลงาน Data Viz ชิ้นนี้ชวนดูว่ามีประเทศไหนบ้างที่มีกฎหมายสมรสเท่าเทียม และชวนดูว่าถึงแม้ในทางกฎหมายการสมรสของ LGBTQ+ จะถูกรับรองทางกฎหมายแล้ว แต่คนในประเทศยอมรับแล้วหรือยัง?

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

Data Viz ชิ้นนี้ใช้เทคนิค Choropleth Map และ Dot Plot แสดงทั้งกฎหมาย และทัศนคติของคนในประเทศทั่วโลก สิ่งที่น่าสนใจคือ ไทยแม้จะมีกฎหมายแล้ว แต่ยังมีคนกว่า 35.6% ที่ไม่ยอมรับความหลากหลายทางเพศแสดงให้เห็นว่ากลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศยังอาจต้องเผชิญกับการเลือกปฏิบัติ

หมายเหตุ : ข้อมูลผลสำรวจการยอมรับ LGBTQ+ เป็นข้อมูลในปี 2022

 

🌎 Love Is Love: LGBTQ+ Rights Around the World โดย Šárka Meer

สำหรับ Data Viz ชิ้นนี้ ความน่าสนใจคือ การเชื่อมโยงประเด็นต่างๆ เพื่อดูความสัมพันธ์และหาคำตอบอย่างเช่น ถ้าประเทศนั้นมีค่า Happiness Score สูง จะทำให้ LGBTQ+ Friendly หรือเปล่า?

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

เราสามารถใช้โต้ตอบกับชาร์ตผ่านการทำ Interactive เพื่อเลือกค่าต่างๆ เช่น Happiness Index, Gender Gap, และเอามา Map กับ Gay Rights Score ได้ ซึ่งหนึ่งในเทรนด์ที่เห็นคือ ถ้าประเทศไหนคะแนนความสุขสูง ก็จะมีแนวโน้มที่สิทธิ LGBTQ+ ดีตามไปด้วย

หมายเหตุ : ข้อมูลถึงปี 2023

ที่นี้ลองมาดูอะไรป๊อบๆ กันบ้าง

เพราะการมองเห็นในสื่อ = พื้นที่ของการมีตัวตนของชาว LGBTQ+

 

🎞️ Top 88 LGBTQ Films of All Time โดย M. Fadzil Safuan

Moonlight, Portrait of a Lady on Fire, และ Everything Everywhere All At Once ถูกจัดอันดับไว้ใน Data Viz สุดเก๋ที่ใช้เทคนิค Circular Treemap เพื่อมาชวนดูกันว่า เรื่องไหนฮิต? เพศไหนในคอมมู LGBTQ+ ถูกเล่าเรื่องมากที่สุด? (และอีกมากมาย)

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

Data Viz นี้เฉลยว่า เกย์ ยังคงครองพื้นที่หลักในบรรดาภาพยนต์ชื่อดัง ส่วนตัวตนของเพศอื่นๆ ก็ยังต้องการพื้นที่ในการเล่าเรื่องอีกมาก

 

👨‍❤️‍👨 Boys’ Love Asia’s nod to gay relationships? by kontinentalist

ณ เวลานี้คงไม่มีใครไม่รู้จักปรากฏการณ์ BL (Boys’ Love) และซีรีส์วาย ที่ตอนนี้ประเทศไทยแทบจะเป็น Hub ส่งออกสำคัญ ผลงานชิ้นนี้ทำออกมาในรูปแบบบทความ และ Data Viz ที่ชวนดูว่าการผลิต BL เพิ่มขึ้นยังไงในเอเชีย และรูปแบบไหนที่คนผลิตออกมามากที่สุด ละคร? การ์ตูน? หรือหนัง?

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

ความน่าสนใจของงานชิ้นนี้ คือ การใช้เทคนิค Radial Jitter Plot เพื่อแสดงสัดส่วนรูปแบบของสื่อ BL ตั้งแต่ช่วงก่อนปี 1990 จนถึง 2021 และการใช้เทคนิค Interactive และ Stacked Area Chart ที่ให้เราสามารถสำรวจดูแนวโน้มการผลิตสื่อ BL ของแต่ละประเทศได้ นอกจากนี้ยังมีการชวนวิเคราะห์ประเด็นอื่นๆ เช่น การที่ประเทศที่ผลิต Boy Love มากเท่ากับการที่คนยอมรับ Gay มากหรือไม่ ? BL ทำให้ยอมรับเกย์จริงๆ หรือแค่ภาพฝันที่ไม่ได้สะท้อนชีวิตจริง?

ตามมาด้วยผลงาน Data Viz ชิ้นนี้ที่ความเริ่ดอยู่ตรงที่ว่า

เราก็สามารถเอาเรื่องเล่น ๆ มาทำให้ดูจริงจัง และเห็น Insight สนุกๆ ได้ผ่าน Data Viz

🫦 RuPaul’s Drag Race Lip Syncs โดย Lisa Trescott

Drag Race ไม่ใช่แค่รายการ แต่คือไลฟ์สไตล์! RuPaul’s Drag Race เป็นรายการที่ทำให้ Drag Culture ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของ LGBTQ+ community เป็นที่รู้จักในวงกว้าง ซึ่งปัจจุบันฉายมาแล้วมากกว่า 17 ซีซั่น โดยที่ไทยก็ได้ซื้อแฟรนไชส์รายการนี้ในชื่อ Drag Race Thailand ที่มีมาแล้ว 3 ซีซั่น

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

ความสนุกของงานชิ้นนี้คือการที่แฟนคลับเอาสิ่งที่ชอบมาทำเป็น Data Viz แต่กลับเห็น Insight สนุกๆ ด้วยเทคนิค Radar Chart ซึ่งทำให้เห็นว่าในช่วง Lip Sync For Your Life ของรายการ หาก Drag คนไหนทำท่า Splits (ฉีกขา) หรือ Removing clothing (ถอดเสื้อ) ก็จะมีโอกาสชนะได้!

และผลงานชิ้นสุดท้ายนี้ จะพามาดูพื้นที่ของ LGBTQ+ ในวงการดนตรีกันบ้าง

🎶 Women are superstars on stage, but still rarely get to write songs โดย The Pudding

ถึงแม้ในวงการภาพยนตร์ ละครและรายการโทรทัศน์ LGBTQ+ ดูจะมีพื้นที่อยู่พอสมควร แต่ในวงการเพลงโดยเฉพาะกลุ่มนักแต่งเพลง พื้นที่ของ LGBTQ+ ยังแทบไม่มีตัวตน ผลงานชิ้นนี้นำเสนอเพลงฮิตบนชาร์ต Billboard Hot 100 นับตั้งแต่ปี 2010 – 2022 ว่ามีพื้นที่นักแต่งเพลงที่เป็น Non-binary บ้างไหม?

🔗 คลิกดูผลงาน Data Viz ชิ้นนี้

Data Viz ชิ้นนี้นำเสนอออกมาในรูปแบบของ Storytelling เล่าตาม Timeline ว่าเพลงฮิตในแต่ละปีมีนักแต่งเพลงที่เป็นชาย หญิง และ Non-binary กี่คน ซึ่งจะเห็นว่าในปี 2022 โดยเฉลี่ยแล้วเพลงฮิต 1 เพลงมีนักแต่ง 6 คน คือ ชาย 5 คน และหญิง 1 คน (ไม่มี Non-binary) และ Non-binary มีพื้นที่เพียง 1.3% เท่านั้นจากนักแต่งเพลงฮิตทั้งหมด

มาถึงตอนนี้จะเห็นได้ว่า Data Visualization ไม่ได้แค่ทำให้ข้อมูล “เข้าใจง่าย” แต่คือ “พื้นที่ของการตั้งคำถาม” และ “ขยายการมองเห็น” ในมิติของความหลากหลายทางเพศที่เราอาจมองไม่เห็นมาก่อน ตั้งแต่การที่สิทธิในกระดาษอาจไม่เท่ากับการยอมรับในชีวิตจริง 📝 ไปจนถึงการเอาข้อมูลมาทำให้เป็น Drag ได้ 👠

 

ถึงแม้โลกปัจจุบันจะดูเปิดกว้างขึ้น แต่หลายมิติยังต้องการการผลักดัน และ Punch Up เชื่อว่า Data Visualization คือหนึ่งในเครื่องมือที่สามารถทำให้เสียงของ LGBTQ+ ดังขึ้นกว่าเดิม 🏳️‍🌈

 

✍🏻 บทความโดย ณภัทร แสงสว่างวัฒนะ (มิกกี้)

Project Coordinator Intern